Son yıllarda "zero waste" yani sıfır atık hareketini sık sık duyuyoruz, okuyoruz. Henüz çöp ayırma, geri dönüşüm, pil kutusu gibi kavramlarla yeni tanışmış ülkemizde bir de bu sıfır atık meselesinin fazlasıyla gerçek dışı duyulduğunun farkındayım. Olsun, dünyada yapılanlardan feyzalıp bireysel de olsa katkı sağlayabilirsek ne mutlu!
2016 temmuz ayında Karlsruhe'de önüme bir dükkan çıktı. "Unverpackt" adındaki bu dükkan modern bir bakkala benziyordu. Unverpackt yani ambalajsız adındaki dükkanda her şey gerçekten ambalajsız satılıyordu. Ben de yıllardır bez çanta kullanıyorum, poşetin eve girdiği sayılıdır. Ama ya marketten aldığımız ürünlerin ambalajları? Üstelik bu çoğu plastik olan ambalajların sadece bir kısmında geri dönüşüm sağlanabiliyor. Bir de buna plastikle temas eden yiyeceklerimizin durumunu ekleyin. Gözle görünür bir etkisi olmadığından farkında bile değiliz ancak plastik ve yiyecek bir araya geliyorsa tehlikeli sulardayız demektir.
Dükkana geri dönelim: Böyle bir dükkan görmüşüm, içeri girip incelemez miyim hiç!
Ambalajsız olarak satılan ürünler sadece yeme-içmeye dayalı değil, temizlik ürünleri, kişisel bakım ürünlerini de yine ambalajsız olarak satın almak mümkün. Her ürün değil elbette ancak sebze-meyve, yumurta gibi ürünlerin yerel olmasına dikkat ediyorlar.
Bu tarz dükkanların sadece ambalajsız olmasını değil, buna ek olarak herkesi ihtiyacı olduğu kadar yani daha az tüketime teşvik etmesi, yerel üretimi desteklemesi açısından da değerlendirmek gerekiyor.
Almanya`da sayıları hızla artan, sıfır atık prensibinden yola çıkan bu dükkanların çalışma sistemi gayet basit: satın alacağınız ürünleri tartıp yanınızda getirdiğiniz taşıma kabına koyup ödeyip çıkıyorsunuz. Hazırlıksız evden çıktıysanız problem değil, bu kez de dükkanda satılan çevreci kaplara koyabilirsiniz veya müşterilerden müşterilere bağışta bulunulan sepetten bir kap alabilirsiniz. Aklınıza gelebilecek tüm detaylar düşünülmüş.
Çok fotoğraf çekmediğim için Münih`teki benzer bir dükkanın videosunu paylaşıyorum. (video https://utopia.de sitesinden alınmıştır.)
Bizde ve bizim gibi geri kalmış ülkelerde, "ülkeye ve doğaya zararı" öne çıkarıldığı zaman olumlu geri dönüşler ya da nemli gözler beklememelisiniz. Lakin, "1 kilo poşet getir 5 TL götür" gibi hediyeler alkışlarla karşılanacaktır. Ki bunu yapan toplayan kişiler zaten var. Sanırım plastikleri otomatlara yükleyip hediye fişi alan - sunan bir ülke vardı haberlerde izlemiştim.
YanıtlaSilBizde de başka çözümler üretilebilir, en azından bu çevre bilinci oluşana kadar. Eskiden ne güzeldi, bakkal ya da pazarda kese kağıdı, file kullanılırdı. Plastik poşet bile azaltılsa kardır, bunun en pratik çözümü para ile satış olur. Bunu yapan marketler her geçen yıl artıyor. Sanırım seneye tamamen paralı olacak bir haber okumuştum. Göreceğiz bakalım.
SilSemicim, Ütopik gibi gelse de yapmamız gereken tamda budur aslında. Çevre konusundaki umarsızlık ve boşvermişliğin bedeli ağır olacak. Ne zaman yakalarız acaba o dükkanı ve o bilinci??
YanıtlaSilDerya`cım, böyle bir girişim için henüz erken. Biz hiç olmazsa poşet kullanımını azaltsak o bile bir şey ya da evlerimizde plastik yerine cam tercih etsek, marketlerden alırken ambalajı az olan ürünler satın alsak vs. Tüm bunlar yapılabilir şeyler. Şahsen dikkat ediyorum, küçük de olsa katkım olması beni mutlu ediyor.
SilÇocukluğumdan hatırlıyorum iri örgülü fileleri, alışveriş klasiği gibi gelir bana. Zero waste hareketini duydum, yıllardır geri dönüşüm çöpüm ayrı hatta bazen takıntılı mısın sen diyorum kendime. Marketlerde ihtiyacından çok poşet kullananlara kızmışımdır hep, uzun vadeli düşünmüyoruz öyle olsa küresel ısınma başta bir sürü işareti dikkate alırdık. Çağın sorunu en azından belli bir kesim için, çok tüketmek oldu. Varlığın illa ki tüketmek anlamına gelmesi sıkıntılı, hem beden hem ruh bu konuda dertli. Bireysel duyarlılıklar bile artsa iyidir.
YanıtlaSilFileyi de kese kağıdını da gayet iyi hatırlıyorum, ne güzel günlermiş.
SilYıllardır ben de çöplerimi ayırıyorum. Buna ek olarak atık yağ topluyor belediye. Her ne kadar kızartma çok yapmasam da arada çıkarsa onu da biriktiriyorum. Pilleri de pil kutusuna. Çantamda her daim bez çantam bulunur. Büyük alışveriş yapacaksam birkaç tane bez çanta atarım çantama.
Böyle bir dükkan bizde henüz erken ama herkes kendine göre plastiği daha az tüketmek anlamında küçük etkiler yaratabilir diye düşünüyorum.
Ben çocukken file vardı ve doğaya zarar vermiyordu. Naylon poşeti deniz kaplumbağlarının, pelikanlar vs. su kuşlarının midelerinde gördüğümden beri ne kadar canilik olduğunun farkındayım.:(
YanıtlaSilHem de ne canilik! Dünya bizim değil ama ne yazık ki her anlamda çok kötü kullanıyoruz.
SilNe kadar güzel bir uygulamaymış.Ne kadar çok ambalaj, o kadar kaliteli algısı var.Sadece plastikler değil o kocaman hediye kutuları için harcanan kağıtlara da kıyamıyorum ben
YanıtlaSilEvet aslında o şık ambalajların çoğu çevre konusunda sınıfta kalır. Geri dönüşüm deseler bile tamamı için geçerli değil bu. En iyisi uzak kalmak. Ne kadar az ambalaj o kadar iyi. Bana hediye gelen paket kağıtlarını kolay kolay atmam, tekrar kullanıyorum başka bir şey paketlerken.
SilŞahaneeeee ♥
YanıtlaSilBiz de oldukça zaman alacak bir uygulama... Hala televizyonunu çamaşır makinasını tarlaya atan bir milletiz zira :/
Ama ucundan ne kadar tutsak o kadar kârdır ♥
Bizim için çok erken, haklısın.
SilHerkes daha az tüketmeye çalışsa, alış veriş yaparken dikkat etse biraz katkı sağlarız. "Bananecilik" ten kurtulmamız lazım. Dünya bizim malımız değil.
Her şeyin ambalajlı olmasına ne kadar da özenirdik. Geldiğimiz nokta yine eskilerin ne kadar haklı olduğu. Yanılmışız...
YanıtlaSilEski zaman özlemi her geçen gün artıyor. Fileler, kese kağıtları geri gelsin istiyorum. Öncelikle poşetlerin tamamını paralı yapsınlar, bu bile büyük ölçüde kullanımı azaltır.
SilGünümüzde atalarımız gibi beslenmek için üzerine kaç kat veriliyor, organik olsun, gezen tavuk yumurtası olsun vs. diye. Eskiye özlem artıyor gerçekten.
blogunuzu yenı kesfettım bende beklerım :)
YanıtlaSilGelirim:)
SilSözüm ona Avrupa Birliği kararları doğrultusunda plastik poşet kullanımı yasaklanmıştı. Pazarlarda hala leş gibi poşetler kullanılıyor. Bir de ambalaj yanıltıyor insanı özellikle büyük marketlerden alışveriş yaparken. Örneğin 2 parça pirzolayı ambalajlamışlar fiyatına bakıyorsunuz ucuz geliyor ama hesaplayınca dünyanın parası oduğu çıkıyor ortaya.
YanıtlaSilÖnümüzdeki yıl poşetler büyük ölçüde paralı olacak diye okumuştum. Eğer olursa poşet kullanımı epey azalır diye düşünüyorum. Bunu birkaç yıldır yapan büyük marketler var aslında ve insanlar alıştı bu duruma. Pazarlara da yasak gelse keşke. Birkaç belediye bez çanta dağıttı vs. ama çok etkili olmadı.
SilAmbalaj yanıltıyor yazdığınız gibi. Şahsen ne alırsam alayım gramajına bakmadan almam. Çocuklarla ilgili ürünlerde çok sık karşılaştığımız bir durum. Çikolata alıyoruz mesela, rengarenk büyük ambalaja koymuşlar, aslında küçük kare bir çikolata ile aynı gramajda ama fiyatı çok daha yüksek. Bilinçli alış veriş yapmak şart, biraz dikkat etsek çok faydasını göreceğiz.
ne güzel bişi aslında,hazır çevreci bez,kağıt,file/kapların dükkanda bulunması ve alışveriş yapanlara verilmesi..ben beğendim doğrusu..hollywood filmlerinde market alışverişlerinde devamlı Kese kâğıdı kullanılmasına dikkat edilir..bu uygulama sanmıyorsam birçok avrupa filmlerinde de var..tabi gerçek hayatta da var mı bu tür uygulamalar bilmiyorum..hijyen içeren ve kullan at içeren kase kağıdı /özel filelerin ülkemizde kullanılmaya başlaması yerinde olacaktır..bilgiler için teşekkür ederim..🙂
YanıtlaSilne güzel bişi aslında,hazır çevreci bez,kağıt,file/kapların dükkanda bulunması ve alışveriş yapanlara verilmesi..ben beğendim doğrusu..hollywood filmlerinde market alışverişlerinde devamlı Kese kâğıdı kullanılmasına dikkat edilir..bu uygulama sanmıyorsam birçok avrupa filmlerinde de var..tabi gerçek hayatta da var mı bu tür uygulamalar bilmiyorum..hijyen içeren ve kullan at içeren kase kağıdı /özel filelerin ülkemizde kullanılmaya başlaması yerinde olacaktır..bilgiler için teşekkür ederim..🙂
YanıtlaSilRica ederim. Uygulama güzel gerçekten. Hiç olmazsa biz de bez çanta kullanılmasını yaygınlaştırsak o bile iyi. Avrupa’da genel olarak kese kağıdı çok olmasa da en yaygın bez çanta. Çünkü poşetler paralı. Kimse az da olsa çöpe gidecek plastiğe para vermek istemediğinden bez çanta taşıyor.
SilBizde de eskiden fileler vardı, pazarlarda file kullanılırdı. Ne güzelmiş o günler😊
Semi, keşke toplumumuzun bunu talep edeceğini umut edebilsek. Dergileri bile poşete saran cahil bir iş dünyasına sahibiz!
YanıtlaSilEvet, senin yazın vardı bu konuyla ilgili. Toplumun talep etmesi önemli, devlet de hiç olmazsa tüm plastik poşet kullanımını paralı yapsa bu bile bir adım.
Sil